Menu
AktualnościNAGRODY POLIN 2024 ZAPOWIEDŹ WYDAWNICZA - Oto widać i oto słychać Live stream - European Holocaust Research Infrastructure Academic Conference European Holocaust Research Infrastructure Academic Conference
Nowa publikacja - ŻYDZI W WALCE Z NIEMCAMI
subskrybuj
NEWSLETTER |
Zagłada Żydów.
PAMIĘTNIK
Zagłada Żydów.
NIE WIEMY CO PRZYNIESIE NAM KOLEJNA GODZINA ...
Zagłada Żydów.
Aryjskiego Żyda wspomnienia, łzy i myśli Sewek Okonowski, oprac. Marta Janczewska
PISZĄCY TE SŁOWA JEST PRACOWNIKIEM
CZYTAJĄC GAZETĘ NIEMIECKĄ ...
Zagłada Żydów.
Zagłada Żydów.
ŻADNA BLAGA, ŻADNE KŁAMSTWO ...
Zagłada Żydów.
TYLEŚMY JUŻ PRZESZLI ...
WŚRÓD ZATRUTYCH NOŻY ...
PO WOJNIE, Z POMOCĄ BOŻĄ, JUŻ NIEBAWEM ...
Zagłada Żydów.
SNY CHOCIAŻ MAMY WSPANIAŁE ...
Zagłada Żydów.
Mietek Pachter
Zagłada Żydów.
OCALONY Z ZAGŁADY
ZAGŁADA ŻYDÓW. STUDIA I MATERIAŁY
... TĘSKNOTA NACHODZI NAS JAK CIĘŻKA CHOROBA ...
Raul Hilberg
Monika Polit
Dariusz Libionka i Laurence Weinbaum
Zagłada Żydów.
Jan Grabowski
Stanisław Gombiński (Jan Mawult)
Holocaust Studies and Materials
Żydów łamiących prawo należy karać śmiercią!
Zagłada Żydów.
Wybór źródeł do nauczania o zagładzie Żydów
W Imię Boże!
Zagłada Żydów.
Żydzi w powstańczej Warszawie
Reportaże z warszawskiego getta
Notatnik
Holocaust
Źródła do badań nad zagładą Żydów na okupowanych ziemiach polskich
Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Prowincja noc.
Utajone miasto.
Sprawcy, Ofiary, Świadkowie.
Zagłada Żydów. Studia i Materiały
"Jestem Żydem, chcę wejść!".
Zagłada Żydów. Studia i Materiały
'Ja tego Żyda znam!'
'Szanowny panie Gistapo!'
aaa
Centrum Badań nad Zagładą Żydów
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa; Palac Staszica pok. 120 e-mail: centrum@holocaustresearch.pl Zapis seminarium - kwiecień 2014 r.24 kwietnia 2014 Na seminarium dr Katrin Stoll zreferowała główne wnioski ze swojej wydanej w 2014 roku książki Die Herstellung der Wahrheit. Referat był więc – podobnie jak książka – w całości poświęcony procesowi zbrodniarzy nazistowskich, który odbył się w latach 1966-1967. Przed sądem stanął wówczas szef policji i służby bezpieczeństwa w okręgu białostockim Dr. Wilhelm Altenloh oraz jego trzej współpracownicy: Lothar Heimbach, Heinz Errelis i Richard Dibus. Oskarżenie dotyczyło przede wszystkim deportacji Żydów z Białegostoku, Grodna, Zambrowa oraz Próżan do obozów w Auschwitz i Treblince. Był to jeden z wielu podobnych procesów, jakie po wojnie toczyły się w Niemczech. W ich wyniku skazanych zostało kilkanaście tysięcy osób.
Katrin Stoll przedstawiła proces w Bielefeld jako wyprzedzający swój czas i bardzo ważny dla formowania się i pogłębiania świadomości Niemców dotyczącej niemieckiej odpowiedzialności za Zagładę Żydów. Z drugiej jednak strony referentka wskazywała też na typowe dla tamtego czasu kłopoty, jakie fakt rozmiarów i zasięgu tej odpowiedzialności miał jednak z przebiciem się do świadomości Niemców. Wyjątkowość procesu polegała na tym, że sędziowie wzięli pod uwagę liczne dokumenty dotyczące deportacji Żydów z okręgu białostockiego. Dokumenty te udało im się uzyskać dzięki prowadzonym z własnej inicjatywy poszukiwaniom prowadzonym w europejskich i izraelskich archiwach. Wynikiem uwzględnienia tej dokumentacji było między innymi wykazanie, że oskarżeni – wbrew swoim deklaracjom – znali cel przygotowywanych przez siebie transportów żydowskiej ludności. Ponieważ część z nich jechała do obozu zagłady w Treblince, stanowiło to w oczach sądu wyraźną poszlakę wskazującą, że oskarżenie mogli wiedzieć, że wysyłani przez nich ludzie jechali na pewną śmierć. Katrin Stoll wskazywała jednak równocześnie, że proces toczył się w czasach, w których społeczeństwo Niemieckie nie było jeszcze w stanie przyjąć do wiadomości, jak wielu Niemców ponosiło odpowiedzialność za Zagładę Żydów. Znalazło to odzwierciedlenie w sposobie w jaki przebiegał proces. Przede wszystkim oskarżenie zmierzało do uznania oskarżonych za współpracowników, a nie za sprawców zbrodni, jaką była eksterminacja białostockich Żydów. Takie spojrzenie było wynikiem rozpowszechnionego wówczas w Niemczech myślenia, zgodnie z którym Zagłada była zbrodnią państwa niemieckiego popełnioną przez tak zwanych głównych sprawców. Sprowadzało się to w praktyce do traktowania Zagłady jako działania scentralizowanego, za które pełną odpowiedzialność ponosiła nieliczna grupa ludzi. W wyniku takiego sposobu myślenia oskarżeni, chociaż uznani zostali za winnych, uniknęli najpoważniejszych kar i żaden z nich nie został skazany na więcej niż 10 lat więzienia. Katrin Stoll nie miała wątpliwości, że w świetle dzisiejszej wiedzy na temat Zagłady, nie była ona działaniem zcentralizowanym, lecz miała wielu sprawców. Zdaniem referentki również oskarżeni w procesie w Bielefeld powinni zostać zaliczeni do sprawców dokonanej zbrodni, nie zaś jedynie współpracowników. Po referacie doszło do dyskusji. W jej trakcie padały między innymi szczegółowe pytania dotyczące interpretacji dokumentów analizowanych w trakcie procesu. Padło również pytanie o sposób w jaki traktowane były w trakcie procesu wypowiedzi Żydowskich świadków oskarżenia. Katrin Stoll zwróciła uwagę na swoistą ambiwalencję w stosunku sądu do tych zeznań. Z jednej bowiem strony często proszono zeznających Żydów o unikanie emocjonalności i całkowity obiektywizm, z drugiej zaś strony pozwalano im opowiadać o swoich doświadczeniach Zagłady, nie zawsze mających bezpośrednie znaczenia dla sprawy. Jeden z uczestników seminarium postawił w trakcie dyskusji tezę, że procesy podobne do tego w Bielefeld nie mogły zagwarantować nawet namiastki sprawiedliwości. Głos ten spotkał się ze sprzeciwem ze strony wielu uczestników seminarium,. Profesor Barbara Engelking twierdziła, że tego typu procesy – chociaż mogą rodzić uczucie rozczarowania – są jedynym możliwym i koniecznym jednocześnie sposobem dochodzenia sprawiedliwości w wypadku zbrodni wojennych. Doktor Monika Polit zwróciła również uwagę, że proces w Bilefeld jawi się w znacznie lepszym świetle, jeżeli spojrzy się na niego jako na część ogromnego wysiłku Niemców zmierzającego do przebudowy własnej świadomości dotyczącej odpowiedzialności za Zagładę dr Katrin Stoll – - historyczka, anglistka, absolwentka Uniwersytetu w Bielefeldzie. Autorka monografii zatytułowanej Die Herstellung der Wahrheit. Strafverfahren gegen ehemalige Angehörige der Sicherheitspolizei für den Bezirk Bialystok, Berlin 2012. W latach 2009-2013 visiting scholar w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie; od 2013 wykładowca w Department of English Language Cultural and Literary Studies, Institute of English Studies, SWPS w Warszawie. Zainteresowanie badawcze: historiografia Holocaustu, narracja o przeszłości nazistowskiej w Niemczech, postępowanie karne przeciwko zbrodniarzom nazistowskim w Republice Federalnej, teoria historii, literatura amerykańska.
Archiwum seminariów i relacje audio
|